เทคโนโลยีการทำแห้งเยือกแข็งแบบสูญญากาศ หรือที่เรียกว่า “ฟรีซดายน์” (Freeze dried Technology) หมายถึงการทำแห้งด้วยการนำไปแช่แข็งอุณหภูมิติดลบเพื่อทำให้น้ำเปลี่ยนสถานะเป็นผลึกน้ำแข็งก่อนแล้วจึงลดความดันเพื่อให้ผลึกน้ำแข็งระเหิดเป็นไอ ด้วยการลดความดันให้ต่ำกว่าความดันปกติ
เมื่ออุณหภูมิที่ต่ำติดลบมาเจอความดันในเครื่องฟรีซดายน์ที่ต่ำ จะทำให้น้ำแข็งในวัตถุดิบกลายเป็นไอทันที
ผัก ผลไม้ หรือ อาหารที่ผ่านกรรมวิธีการทำแห้งแบบเยือกแข็งแบบสุญญากาศ (Freeze dried) ก็จะสามารถรักษาคุณภาพสารอาหารและคุณสมบัติทางกายภาพได้ใกล้เคียงของสดมากที่สุด
รวมทั้ง นาซ่า (NASA) ก็ได้ใช้วิธีการ “ฟรีซดายน์” นี้กับอาหารและผลไม้ต่างๆ ที่ใช้เป็นอาหารให้แก่นักอวกาศ ที่อยู่ในสถานีอวกาศนอกโลกอย่างต่อเนื่อง
การเก็บวัตถุดิบ ผัก ผลไม้ หรืออื่นๆที่ผ่านการอบแห้งแบบฟรีซดายน์จำเป็นต้องเก็บในภาชนะบรรจุอย่างดีเนื่องจากวัตถุดิบที่ผ่านการฟรีซดายน์จะไวต่อความชื้นมาก ทำให้เสื่อมคุณภาพได้เร็วหากมีการจัดเก็บที่ไม่ดี การจัดเก็บที่เหมาะสมก็คือการจัดเก็บในภาชนะปิดหรือบรรจุภัณฑ์แบบสูญญากาศ
และสามารถทำให้คืนรูปปกติได้โดยการเติมน้ำลงไปในผลิตภัณฑ์ ซึ่งน้ำจะเข้าไปแทนที่ช่องว่างในเซลล์ ทำให้อาหารคืนรูปจนเกือบใกล้เคียงอาหารปกติ
ข้อควรรู้เกี่ยวกับฟรีซดายน์
- วัตถุดิบที่ผ่านกระบวนการฟรีซดราย จะมีรสชาติและสารอาหารใกล้เคียงกับอาหารปกติที่สุด ทั้งสีสัน เนื้อสัมผัส รูปร่าง
- การที่วัตถุดิบที่ผ่านฟรีซดายน์มีความชื้นต่ำ จึงไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ ส่งผลให้อายุการเก็บรักษาอาหารชนิดนี้ค่อนข้างนานกว่าอาหารที่ผ่านกระบวนการทำแห้งด้วยวิธีอื่น
- หากเก็บอย่างเหมาะสมจะสามารถเก็บได้นานถึง 20 ปี (บรรจุภัณฑ์สูญญากาศและระบบปิดที่ไม่ให้ความชื้นและอากาศเข้า)
- กระบวนการที่ดึงน้ำออกไปมากกว่า 95% ทำให้อาหารมีน้ำหนักเบา สะดวกต่อการพกพาและการขนส่ง ที่สำคัญ
- การเก็บรักษาอาหารฟรีซดราย สามารถเก็บได้ในอุณหภูมิปกติ เพียงแต่ต้องระวังเรื่องความชื้น เนื่องจากรูพรุนระดับเซลล์ในอาหาร ทำให้ดูดซับความชื้นได้ง่าย